Regelmatig schuif ik aan tafel om mogelijkheden van een expositie te bespreken. De tafel waaraan ik zit, is vaak goed gevuld: beleidsmakers, projectleiders, communicatiemedewerkers, subsidieadviseurs. Allemaal professionals met een salaris, betaald voor hun tijd en expertise. En daar zit ik dan, als kunstenaar, als initiator van het project, zonder financiële zekerheid, zonder honorarium voor al die overleggen.

Mijn ingediende begroting ligt op tafel, klaar om gewogen en beoordeeld te worden. Mijn werkuren, mijn reiskosten, mijn voorbereiding, materialen – alles wordt tegen het licht gehouden. Iedereen moet er iets van vinden en ik ben afhankelijk van hun oordeel. Het advies dat ik krijg: reis- en overleguren ‘in kind’ bijdragen, wat betekent dat ik onbetaald blijf investeren in mijn eigen project. Soms zit ik vier tot vijf keer per week in zulke gesprekken, fysiek of via Teams. Altijd met mensen die er wél voor betaald worden.

Dit is fundamenteel onterecht. Kunst en cultuur worden geprezen als essentieel voor de samenleving, maar de makers zelf worden structureel onderbetaald – of in veel gevallen helemaal niet betaald. Terwijl er beleid wordt geschreven over eerlijke vergoedingen, blijft de aanname bestaan dat kunstenaars hun passie belangrijker vinden dan hun bestaanszekerheid.

Kunst speelt ook nu een cruciale rol in geschiedschrijving en maatschappelijke discussies. Kunstwerken leggen vast wat anders verloren zou gaan, geven stem aan degenen die ongehoord blijven en vormen nieuwe perspectieven op onze gedeelde geschiedenis. Ze dagen heersende normen uit, bieden inzichten en brengen verandering teweeg. Zonder kunstenaars zouden deze verhalen onverteld blijven en belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen niet de aandacht krijgen die ze verdienen.

Creativiteit en artistieke visie zijn geen vrijblijvende luxe; ze maken deel uit van de voedingsbodem voor een samenleving die leert, groeit en zich ontwikkelt. Zonder eerlijke vergoedingen zullen veel kunstenaars noodgedwongen afhaken, en daarmee verdwijnen ook de verhalen, inzichten en kritische perspectieven die ons collectief bewustzijn verrijken en intellectuele vooruitgang stimuleren. Kunst maken is werk. En werk verdient een eerlijke vergoeding.

Noot: als mijn begroting zonder langdurige discussie zou worden goedgekeurd, zou het proces voor de andere partij waarschijnlijk goedkoper verlopen en 100% zeker leiden tot een indrukwekkende expositie. De uren die salaristrekkende medewerkers nu besteden aan de beoordeling en haalbaarheid van de begroting, kosten misschien wel meer dan het project zelf.

Je kunt me steunen via onderstaande button.