Blog

Vorige week bezocht ik een vriend. De overbuurmeisjes, respectievelijk 8 en 10 jaar oud, kwamen onverwachts langs. Ik vroeg hoe het ging op school. De oudste vertelde honderduit: dat de uitleg altijd veel te lang duurde, en dat ze de opdrachten ‘sneu’ vond. De jongste begon te vertellen over de geschiedenislessen van de afgelopen week: de Tweede Wereldoorlog. Ik merkte op dat het een opvallend actueel thema is — de maand mei, de brandhaarden overal ter wereld.

Plotseling onderbrak de oudste haar zusje: ‘Dat mag je niet zeggen.’ Ik was verbaasd. Wat mocht het meisje niet zeggen? De jongste vertelde verder en liet de naam Adolf Hitler vallen. De oudste waarschuwde nog dringender: “Dat mag je echt niet zeggen. Die naam mag je niet noemen!”

Waar kwam deze waarschuwing vandaan? Waarom zou je die naam niet mogen noemen? Bij mijn weten was Hitler een fanatieke ideoloog, een charismatische maar gewetenloze manipulator, en een autoritaire leider die zijn persoonlijke haat en rancune omzette in een staatsmachine van terreur en genocide. Zijn menselijkheid valt niet te ontkennen — maar het is een menselijkheid die laat zien waartoe een mens in staat kan zijn als empathie verdwijnt, ego en macht centraal staan en haat de drijfveer wordt.

Geschiedenis leert ons waartoe mensen in staat zijn — zowel in het goede als in het kwaad. Pas als we erkennen wat er is gebeurd — en bereid zijn te kijken naar wat achter ons ligt — kunnen we vooruit. Wie niet wil leren van de geschiedenis, loopt het risico haar te herhalen. Het is precies daarom dat namen genoemd moeten worden.

Ik vraag me af of deze kinderen van hun ouders of van hun onderwijzers geleerd krijgen dat de naam Adolf Hitler niet genoemd mag worden. Als dit de trend op scholen is, houd ik mijn hart vast voor de toekomst.

We zien wat er gebeurt wanneer empathie verschraalt. In Gaza wordt een volk gestraft voor zijn bestaan. In Israël leven mensen in voortdurende angst. Beide zijden dragen trauma’s van generatie op generatie over — elk in een eigen taal, met een eigen geschiedenis. Wie alleen de ene kant hoort, verliest het vermogen om te voelen voor de ander.

In de VS waarschuwt Elon Musk voor de gevaren van overmatige empathie voor het collectieve belang; Donald Trump toont selectieve empathie, afhankelijk van de politieke context. Adolf Hitler heeft laten zien wat er gebeurt als empathie volledig verdwijnt.

Het lijkt me beter dat kinderen de naam Adolf Hitler geleerd krijgen — en hem hardop durven noemen. Het is schrikbarend als ze niet meer weten wie hij was, of waarom hij en zijn overtuigingen, met desastreuze gevolgen, ertoe doen. En dat geldt ook voor alle andere (wereld)leiders die een vernietigende invloed op de samenleving hebben gehad of hebben.

We moeten het beest bij de naam noemen.

📸 Er rust een taboe op het bespreekbaar maken van seksueel geweld. Kunstenares Henriëtte van Gasteren wil met haar fotokunstproject deze stilte doorbreken. De tentoonstelling is nog tot en met 26 mei te zien op vijf locaties in Nijmegen en omgeving Nijmegen: Stadhuis en Bibliotheek Beuningen: Stadhuis (1 maand lang te zien) Berg en Dal: Kulturhus in Beek Heumen: Stadhuis Silent Scream zal het komende jaar reizen door de regio. Zo blijven we vooroordelen doorbreken en maken we zichtbaar wat te lang verborgen bleef. Houd de agenda op de website silentscream.nl in de gaten. “Seksueel geweld raakt de kern van wie je bent, maar blijft helaas vaak verborgen in stilte en schaamte”, vertelt wethouder Grete Visser. “Met Silent Scream maken we ruimte voor de verhalen die gehoord moeten worden. Ik hoop dat deze indrukwekkende expositie ons aanzet om beter te luisteren, minder te oordelen en actief bij te dragen aan een veilige samenleving.” Ook werd de Wegwijzer Seksueel Geweld gelanceerd. Dit is een website voor professionals om betrouwbare informatie en (preventief) aanbod te vinden over seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Tot slot werd de Kennisbank HGKM (Huiselijk Geweld en Kindermishandeling) geherintroduceerd. Deze dient als informatiebron voor professionals en betrokkenen. Een stem voor wie te lang is genegeerd. 🖤

Quote RAW Fotocollectief: ‘Bijna klaar voor de opening vrijdagavond 9 mei om 19.30 uur!
Info over de deelnemers en hun werk is online alvast te lezen, voor het werk zelf moet je toch echt naar de Möllerwerf.
En dat is heel erg de moeite waard, want wow, wat een mooie tentoonstelling is het geworden, met indrukwekkend werk van iedereen! Wij glimmen nu al van trots 
Tot morgen!’
Openingstijden: vrijdag, zaterdag en zondag van 12:00 tot 17:00 uur. Oude Boekeloseweg 33e, Hengelo.

Van 12 tot en met 26 mei 2025 is het indrukwekkende fotokunstproject Silent Scream van kunstenares Henriëtte van Gasteren te zien op maar liefst zes locaties in de regio Nijmegen. In samenwerking met gemeenten, hulporganisaties en overlevers wordt de stilte rondom seksueel misbruik krachtig doorbroken.

Van het Stadhuis tot de Bibliotheek Mariënburg, van Beuningen tot Berg en Dal – de hele regio zet haar deuren open voor een onderwerp dat te lang verborgen bleef. Silent Scream nodigt uit om te kijken, te luisteren en het gesprek aan te gaan.

Over de expositie Silent Scream

In Silent Scream onderzoekt kunstenares en fotograaf Henriëtte van Gasteren de gevolgen van seksueel geweld. Met ruim 60 portretten en interviews geeft zij een stem aan slachtoffers, daders én deskundigen. Door mensen te fotograferen op de plek waar het misbruik plaatsvond, brengt zij de pijn en complexiteit rauw en eerlijk in beeld. De beelden zijn confronterend, maar nooit veroordelend.
Henriëtte van Gasteren: “Het is hoog tijd om de stilte te transformeren in een krachtig wapen tegen seksueel misbruik. Met Silent Scream wil ik ook vooroordelen en victim blaming bestrijden. Seksueel misbruik kan iedereen overkomen, overal.”

Locaties en looptijd

De expositie Silent Scream is van 12 tot en met 26 mei 2025 te bezoeken op vijf locaties in Gelderland-Zuid:

• Stadhuis Nijmegen 
• Bibliotheek Mariënburg Nijmegen
• Gemeentehuis Heumen
• Kulturhus Beek (Gemeente Berg en Dal)
• Gemeentehuis Beuningen (tot en met 12 juni)

Programma rondom Silent Scream

Naast de officiële start van de expositie in Nijmegen worden er op 12 mei ook andere activiteiten georganiseerd die gericht zijn op het bevorderen van gesprek, begrip en actie rondom seksueel grensoverschrijdend gedrag:

• Theatertalkshow #Durftezien in de Lindenberg, onder leiding van journalist en presentator Jojanneke van den Berge, waarin slachtoffers, deskundigen en publiek met elkaar in gesprek gaan.
• Lancering van de Wegwijzer Seksueel Geweld, een website voor professionals om betrouwbare informatie en (preventief) aanbod te vinden over seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld.
• Herintroductie van de Kennisbank HGKM (Huiselijk Geweld en Kindermishandeling), als informatiebron voor professionals en betrokkenen.

Deze activiteiten dragen bij aan het creëren van ruimte voor gesprekken, het wegnemen van vooroordelen. En het bieden van handvatten voor professionals rondom seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld.

Quote wethouder Grete Visser, de gemeente Nijmegen

“Seksueel geweld raakt de kern van wie je bent, maar blijft helaas vaak verborgen in stilte en schaamte. Met Silent Scream maken we ruimte voor de verhalen die gehoord moeten worden. Ik hoop dat deze indrukwekkende expositie ons aanzet om beter te luisteren, minder te oordelen en actief bij te dragen aan een veilige samenleving.”

Opening in Nijmegen

De officiële opening van Silent Scream vindt plaats op maandag 12 mei 2025 om 16.15 uur in de Bibliotheek Mariënburg in Nijmegen. Tijdens de opening spreken wethouder Grete Visser, Henriëtte van Gasteren (de fotografe), Edwin van der Staaij (medewerker Gemeente Nijmegen en ervaringsdeskundige), Lisette van der Horst (GGD Gelderland Zuid) en Kirstie Schmitz-Loke (regionaal projectleider Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Gelderland Zuid). Geïnteresseerden zijn van harte welkom! Na Nijmegen reist Silent Scream verder langs meerdere locaties in de regio Gelderland-Zuid.

Meer informatie

• Meer lezen over seksueel grensoverschrijdend gedrag? Kijk op: www.nijmegen.nl/diensten/zorg-en-hulp/seksueel-grensoverschrijdend-gedrag/
• Wegwijzer Seksueel Geweld biedt professionals betrouwbare informatie over seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Je vindt er ook het (preventieve) aanbod van regionale en landelijke partners, zoals trainingen en interventies. De website wordt gelanceerd op 12 mei (www.wegwijzerseksueelgeweld.info). 
• Centrum Seksueel Geweld: biedt professionele hulp aan iedereen die een nare seksuele ervaring heeft gehad. https://centrumseksueelgeweld.nl/
• Vragen over de expositie of de foto’s? Mail dan naar hgkm@nijmegen.nl of kijk op www.silentscream.nl.
• Kennisbank HGKM (Huiselijk Geweld en Kindermishandeling): www.nijmegen.nl/kennisbankhgkm.

REJECTED – Groepstentoonstelling door RAW Fotocollectief
📍 Möllerwerf Hengelo | 📅 9 t/m 25 mei 2025
🎉 Opening: vrijdag 9 mei om 19.30 uur

Afwijzing – een ervaring die we allemaal kennen, maar zelden onder woorden brengen. In Rejected verkennen 25 foto- en videokunstenaars uit heel Nederland dit beladen thema. Wat doet het met je als je ‘nee’ hoort? Hoe geef je vorm aan kwetsbaarheid, en wat ontstaat er als je afwijzing niet uit de weg gaat, maar juist omarmt.
Een tentoonstelling vol persoonlijke verhalen, rauwe emoties en onverwachte schoonheid.

📷 Workshops & events tijdens de looptijd.
📲 Info VOLLEDIG PROGRAMMA 

Vanaf 5 juni is in Bibliotheek Delfzijl de expositie Silent Scream te zien – een aangrijpende verzameling portretten en kunstwerken over seksueel geweld, schaamte, stilte en de moed om te spreken. Kunstenares Henriëtte van Gasteren besloot in actie te komen toen zij én haar dochter slachtoffer werden. In krachtige beelden vangt ze verhalen van slachtoffers, plegers en naasten – verhalen die raken en verbinden.

De Groningse kunstenaar Bert Hemsteede vult de expositie aan met werk dat tot reflectie aanzet. Samen vormen ze een expositie die uitnodigt om stil te staan, na te denken en het gesprek aan te gaan over wat vaak verborgen blijft.

Praktische info

Op woensdag 5 juni om 16:00 uur vindt de officiële opening plaats, in aanwezigheid van de wethouder. Je bent van harte uitgenodigd om erbij te zijn.

Deze expositie is tot stand gekomen in samenwerking met de gemeente Eemsdelta, het Gronings Offensief tegen Seksueel Geweld, Bert Hemsteede en Bibliotheek Delfzijl.

Aanmelden voor de opening kan HIER

Heb jij een nare seksuele ervaring meegemaakt en wil je hulp? Bel 0800-0188 of chat via www.chatmetcsg.nl.

SPEECH – OPENING ART AGAINST VIOLENCE (Gent, België) SILENT SCREAM – Henriëtte van Gasteren – 17 april 2025 Dank u wel dat ik hier vandaag mag spreken bij deze belangrijke tentoonstelling Art Against Violence, waar stilte ruimte maakt voor verhalen die te lang zijn genegeerd. Mijn naam is Henriëtte van Gasteren. Ik ben het meisje met het korte rokje dat nergens om vroeg. Net zoals niemand ooit om seksueel misbruik vraagt. Toch is een van de eerste vragen van de politie vaak: “Wat had je aan?” Die vraag wordt niet gesteld als je meldt dat je portemonnee is gestolen.

Silent Scream is geen gewone tentoonstelling. Het is een open wond, zichtbaar gemaakt in beeld en woord. Het zijn verhalen van mensen die soms decennialang niet gehoord zijn. Voor dit project portretteerde en interviewde ik 65 mensen: overlevers, daders en deskundigen. Klik op de afbeelding hieronder om mijn hele openingswoord te lezen.

Dit schreef Galerie P+ Oostende
‘Omdat het prachtig vakantieweer is en omdat we veel moois met jullie hebben te delen, is Galerie P tijdens de paasvakantie open woensdag-zondag 14-18u. Nog twee weken om te genieten van de wondere werken van Dany Tulkens en Mireille Robbe én onze spraakmakende tentoonstelling All About Eve met @hjimvangasteren @abigailtulis @peggywauters @eva_rossie @sofieverhelst_atelier @chantalpollier @ulrike__bolenz @sylviakonior en vele anderen. Vergeet ook niet www.oostende.art te consulteren voor de programmatie van onze collega’s!’

Submit your work, last chance, deadline April 15 Dodho Magazine  
Judging panel: Carl Doghouse, Thierry Bigaignon, Máxim Panés and Henriëtte van Gasteren 

Nu donderdag 17 april om 20u. Veerle Verbeke, Henriëtte van Gasteren, Hilde Van Liefferinge en Sophie Vanonckelen spreken op de opening van ART AGAINST VIOLENCE Locatie: Hof van Ryhove, Onderstraat 22 in 9000 Gent. De expo is open tot 27 april. Alle dagen van 14u tot 18u met rondleiding om 16u.

Tijdens het EMDR-congres van Vereniging EMDR in het NBC Congrescentrum in Nieuwegein was er ruimte voor diepgaande gesprekken. De foto’s en verhalen van Silent Scream maakten indruk en werden serieus ontvangen.

Op 12 april 2025 is het tijd voor het 18e congres van de Vereniging EMDR Nederland. ‘Let’s talk about sex’. En Silent Scream is daarbij.

Tentoonstelling  ‘Silent Scream’ – Henriëtte van Gasteren Zaterdag 12/4 – gehele dag  Na de verkrachting van haar dochter gebruikt Henriëtte van Gasteren kunst als wapen.  Machteloosheid was het allesoverheersende gevoel toen haar dochter in 2017 werd verkracht. Zeven jaar later heeft Henriëtte die onmacht weten te transformeren in een krachtig artistiek statement. Silent Scream toont de realiteit van seksueel geweld, doorbreekt taboes, geeft inzicht en brengt noodzakelijke dialoog op gang. Ontdek de verhalen van slachtoffers, plegers, familieleden en deskundigen. De foto’s zijn meestal gemaakt op de plaats waar het seksueel misbruik plaatsvond.  Tijdens het congres zal een deel van de aangrijpende portretten worden geëxposeerd op The Lounge (1e etage). Ook is het mogelijk om het bijhorende boek te bestellen/aan te schaffen en met Henriëtte in gesprek te gaan. 

Deze tentoonstelling is op inloop. Locatie: NBC Congrescentrum Nieuwegein.

(Van ca. 09.00 – 17.30 uur ben ik aanwezig.)

De tentoonstelling Silent Scream bij Museum IKOB – Museum für Zeitgenössische Kunst in Eupen (B) is voorbij. Dank voor de gastvrijheid! Samen met Frauenliga / vie féminine Eupen worden plannen gesmeed voor een vervolg in 2026. Foto: Fleur Nooteboom

In zijn woonplaats Gennep mochten we het boek Silent Scream overhandigen aan gouverneur Emile Roemer, Commissaris van de Koning in Limburg. De reizende expositie, die in november 2024 in het Provinciehuis in Maastricht van start ging, kreeg daarmee een bijzonder vervolg. De ontmoeting vond plaats in aanwezigheid van Herma van der Burgt, die binnen het project haar verhaal deelt. Dankzij haar persoonlijke verzoek — en ondanks zijn volle agenda — maakte Roemer tijd voor deze overhandiging, iets wat we enorm waarderen. Hij noemde het boek “een meesterwerk waar je alleen maar stil van kunt worden.” Woorden die raken. Want juist vanuit die stilte wil Silent Scream spreken — om mensen die te lang hebben gezwegen een gezicht en stem te geven, om alle deelnemers te laten spreken, en om het taboe op praten over seksueel misbruik te helpen doorbreken.

Sehen wir uns? Ich bin von 13:00 bis 14:30 Uhr im IKOB – Museum für Zeitgenössische Kunst anwesend und danach in der Galerie vorn und oben. “Seien Sie herzlich willkommen zur DOPPEL-FINISSAGE des IKOBs und der Galerie vorn und oben der niederländischen Fotokünstlerin Henriëtte van Gasteren! Die Ausstellungen SILENT SCREAM im IKOB – Museum für Zeitgenössische Kunst und PRE FIRE SALE in der Galerie vorn und oben beide im Rahmen der OPEN ART SUNDAY werden feierlich an diesem Sonntag in der Galerie beendet. Finissage Sonntag, 6.4.2025 ab 13 Uhr mit Kaffee und Kuchen.”

Silent Scream vertrekt bij ECI cultuurfabriek Eerstvolgende stop: EMDR-congres Nieuwegein op 12 april 2025. Bovendien op dit moment nog te bezichtigen bij Museum IKOB in Eupen (B).

Vielen Dank Frauenliga VoG / vie féminine “Es waren gestern 15 Besucher auf dem Themenabend, darunter sogar zwei Männer. Es war ein sehr bewegender Austausch und es hat allen sehr gut gefallen. Ich habe den Teilnehmern gesagt, dass sie vielleicht nächste Woche zur Finissage kommen sollen (6. April 15.00 Uhr, Galerie vorn und oben) – da hätten sie dann auch die Gelegenheit, Dich persönlich kennenzulernen. Sie waren sehr beeindruckt von Deinem Projekt, von deiner Stärke, wie Du damit umgegangen bist.” Klik op de afbeelding hieronder om het artikel te lezen.

 

Laatste kans: Silent Scream bij ECI Cultuurfabriek – tot en met 30 maart De speciale editie van Silent Scream bij ECI Cultuurfabriek Roermond nadert het einde. Op 30 maart is de allerlaatste dag om deze indringende expositie te zien. De foto’s, kunstwerken, boeken en na-foto’s laten zien wat vaak onzichtbaar blijft – een beeldtaal van kracht, pijn en verwerking. Het is een project van Hoop. Tussen 12:00 en 15:30 uur ben ik aanwezig, samen met enkele deelnemers die hun werk komen ophalen. Dit is je kans om de expo nog te ervaren, in gesprek te gaan mocht je dit willen en een (gesigneerd) boek Silent Scream te kopen. Ook zijn sommige kunstwerken van deelnemers te koop. In de loop van de middag wordt gestart met de ontmanteling van de tentoonstelling – wees voorbereid op verpakkingsmateriaal en dozen – daarna is het voorbij. Dit is geen gewone tentoonstelling. Dit zijn meer dan 65 stemmen die gehoord en gezien willen worden, in Roermond en daar buiten. Kom je langs? 💜 Adres: Eci 13, Roermond